Córdoba is momenteel misschien wel een van de minder bekendere steden in het Zuid-Spaanse Andalusië. Maar ten tijde van het roemruchtige Al-Ándalus tijdperk groeide Córdoba zelfs uit tot een van de belangrijkste steden in de wereld. Er werd in de 10e eeuw een kalifaat gesticht wat zich loskoppelde van het vroegere kalifaat in Bagdad. Cordoba werd een metropool van ongekende omvang wat zijn tijd ver vooruit was. Nergens in de wereld was er in deze periode een stad met zoveel bibliotheken, universiteiten, lantaarnpalen en fonteinen als in Cordoba.
In het eerste deel van onze 3-delige serie van fietstochten door het Moorse Al-Ándalus beschreven we een leuke fietstour door het Moorse Málaga. In dit tweede deel komt dus het indrukwekkende Moorse verhaal van Córdoba aan bod door een interessante fietstour langs een aantal adembenemende monumenten uit deze periode. Waar in Deel 1 van deze fietstour door Al-Ándalus de route uitgestippeld is, kan je in dit deel de route van de fietstour zelf bepalen. Aangezien tijdens deze fietstour door het Moorse Cordoba een bezoekje aan een aantal monumenten absoluut niet gemist mag worden kun je de route en volgorde het beste zelf bepalen.
Córdoba ten tijde van Al-Ándalus een introductie
De Moorse invasie van het Iberisch Schiereiland begon in 711 toen legers, voornamelijk bestaande uit Berbers, vanuit Noord-Afrika via Gibraltar voet aan wel zetten. In korte tijd werden de Visgothen die vanuit Toledo regeerden verslagen. De Moren verkozen Cordoba boven Sevilla als hun hoofdstad vanwege twee zaken die in Cordoba al aanwezig waren en in Sevilla ontbraken. Beide steden hebben een belangrijke geografische ligging in de valleien van de Guadalquivir rivier. Echter had Cordoba een brug over de rivier en werd de stad al omringd door stadsmuren. Deze twee strategische elementen die Cordoba had en die in Sevilla ontbraken zorgden er voor dat Cordoba de hoofdstad werd van Al-Ándalus.
De Romeinse brug
De bekende Puente Romano (Romeinse brug) staat nog steeds in Cordoba en is vanuit het historische centrum of andere delen van de stad heel makkelijk te bereiken op de fiets. Je kunt je fiets hier eenvoudig parkeren en de brug van dichtbij bekijken of oversteken. De Romeinen bouwden deze brug een eeuw voor Christus en werd later door de Moren in de 8e eeuw voor het eerst uitgebreid. De oorspronkelijke Romeinse brug werd vermoedelijk gebouwd als vervanging van een houten brug die over de Guadalquivir liep. Deze brug was ten tijde onderdeel van een belangrijke Romeinse route die de stad Cadiz met het machtige Rome verbond.
de Romeinse brug in Córdoba
De Mezquita
Vanaf de Romeinse brug fiets je eenvoudig en snel naar het pronkstuk in Cordoba uit de periode van Al-Ándalus: de imposante Mezquita. De moskee van Córdoba ook bekend als La Mezquita werd al in de beginperiode van Al Ándalus in 785 gebouwd in opdracht van de emir Abd-al-Rahman I. Nadat zijn familie (de Omajjaden dynastie die tot 750 het Arabische Rijk bestuurde vanuit het Syrische Damascus) werden verdrongen en vermoord door de Abbasieden, vluchtte prins Abd al-Rhaman I naar Al-Ándalus. Hij greep er al snel de macht en heerste vervolgens over het grootste deel van het Iberisch schiereiland. Vanuit Córdoba wilde hij de schoonheid van Damascus overtreffen. Zo begon hij mega-bouwprojecten, onderwees hij de bevolking, en importeerde hij palmbomen uit zijn vaderland. Zijn opvolgers Abd al-Rahman II, al-Mansur en tot slot al-Hakam II bleven de Mezquita van Cordoba gedurende 200 jaar verfraaien. Het was uiteindelijk al-Hakam II die de opvallend mooie mihrab (niche in de richting van Mekka) toevoegde.
De moskee van Cordoba bleef met de stad mee groeien. Het vrijdagsgebed werd aan het einde van de 10e eeuw en het begin van de 11e eeuw steeds drukker bezocht. Zo werd de Mezquita een belangrijke politieke en religieus centrum. Het werd het pronkstuk van het in Cordoba gestichte Kalifaat, en gefinancierd met geld wat buit was gemaakt na de verovering van belangrijke gebieden en belastingen die niet-moslims in Al-Ándalus moesten betalen.
Na de herverovering van Cordoba door de Katholieke koningen in 1236 kreeg de Mezquita een kerkelijke functie. In de periode na de reconquista werd de moskee verschillende malen verbouwd. Zo werd er een kerkelijk kapel toegevoegd en in 1530 een kerkorgel in Barok stijl. De klokkentoren die in 1593 op de minaret werd bijgebouwd valt enigszins uit de toon, maar is synoniem voor de gebeurtenissen en de historie van Al-Ándalus.
De Mezquita van Córdoba
Parkeer je fiets in de buurt van de moskee en haal een kaartje bij het loket op de binnenplaats die volstaat met sinaasappelbomen. Houd wel rekening met het feit dat deze Mezquita een enorme toeristische trekpleister is waar mensen vanuit alle hoeken van de wereld speciaal voor naar Spanje komen. reserveren is dus in de drukkere periode zeker aan te raden. Dit historische gebouw is een ‘must-see’ en mag je absoluut niet missen. Ook de kleine straatjes in het historische centrum rondom de Mezquita zijn een bezoekje waard. Als het met de drukte mee valt kan je deze straatjes op de fiets verkennen. Je kan uiteraard je fiets parkeren in de buurt van de Moskee en het historische centrum van Cordoba te voet ontdekken.
De volgende stop van deze fietstocht door Córdoba ten tijde van Al-Ándalus ligt op ongeveer 10km van de stad. Wil je de binnenstad van Cordoba beter leren kennen dan is onze Cordoba Fietstour de leukste manier. Met een Nederlandse gids die al langere tijd in deze leuke stad woont ontdek je alle highlights van Cordoba.
Medina Azahara
De volgende stop in deze fietstour door het Moorse Cordoba is een andere indrukwekkende parel uit deze bewogen periode. Over mooie landweggetjes fiets je vanuit het centrum van Cordoba naar de ruines van deze oude Moorse stad. Sinds een aantal jaar staan de ruines van Medina Azahara op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Medina Azahara werd gebouwd vanaf 936 onder gezag van de eerste Khalief in Cordoba. Het moest symbool komen te staan voor de macht en het pracht en praal van het khalifaat in Cordoba. Medina Azahara werd een door muren omringde stad vanuit waar de elite van het Khalifaat zouden regeren. Ceremonie-ruimtes, moskeën, administratieve en regerings-kantoren, prachtige tuinen met palmbomen uit Damascus, paleizen, woningen en badhuizen. Alles wat een belangrijke stad hoorde te hebben was er te vinden in Medina Azahara.
Medina Azahara Cordoba
Aan het begin van de elfde eeuw na de val van het Khalifaat in Cordoba en het uiteenvallen van Al-Andalus in kleine staatjes, werd het verval van Medina Azahara in gang gezet. Er volgde plunderingen en vele materialen werden hergebruikt voor andere gebouwen. Vandaag de dag zijn een aantal imposante ruines te bezichten van dit ooit florerende centrum in Al-Ándalus. Echter maar 10% van het oorspronkelijke Medina Azahara is opgegraven en momenteel te bezichtigen.
Medina Azahara staat symbool voor het floreren en vervolgens verval van de ooit belangrijkste stad van de wereld. Het nog steeds prachtige, en gezellige Andalusische Córdoba!